Rusya-Ukrayna savaşı hasebiyle Rusya’nın Ukrayna’da neden olduğu zararın kayıt altına alınması ve Rusya’ya savaş tazminatı ödetmek için Avrupa Konseyi’nin kurma kararı aldığı sisteme Türkiye katılmadı.
İzlanda’da gerçekleştirilen Avrupa Kurulu tepesinde alınan kararla Lahey’de kurulan sistem, Rusya’nın ileride Ukrayna’ya savaş tazminatı ödemesi için çalışacak.
‘GELECEKTE KURULACAK DÜZENEĞİN BİRİNCİ BİLEŞENİ’
16-17 Mayıs’ta İzlanda’nın başşehri Reykjavik’te düzenlenen Avrupa Kurulu başkanlar tepesinde, yüklü olarak 24 Şubat 2022’te başlayan savaş ve tesirleri ele alındı.
Liderlerin üzerinde anlaştığı evraklardan biri de “Rusya Federasyonu’nun Ukrayna’ya Saldırmasının Neden Olduğu Ziyanların Kayıt Altına Alınması Anlaşması” oldu. Tepe sonunda yayımlanan Reykjavik Deklarasyonu’nda, kurulun kurduğu bu düzeneğin gelecekte kurulacak kapsamlı tazminat sisteminin birinci bileşeni olacağı kaydedildi.
AYRI SİSTEMLERLE İŞBİRLİĞİ İÇİNDE OLACAK
Açıklamada ayrıyeten kurulan kayıt sisteminin memleketler arası toplumun Rusya’ya savaş tazminatı ödetmek gayesiyle kuracağı ve içinde hasar kurulu ve tazminat fonu üzere ünitelerin de olacağı başka düzeneklerle işbirliği içinde olacağı söz edildi.
Merkezi Hollanda’nın Lahey kentinde olacak olan sistem, Rusya’nın savaşı başlattığı 24 Şubat 2022’den bu yana gerçek ve hukukî şahıslar ile Ukrayna Devleti’nin gördüğü hasarı, vefat ve yaralanmaları kayıt altına alacak.
46 ÜYE ÜLKENİN 37’Sİ DÜZENEĞE İMZA ATTI
Avrupa Konseyi’nden yapılan yazılı açıklamada, düzeneğe 46 üye ülkeden 37’sinin imza attığı açıklandı. Türkiye ile birlikte Ermenistan, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Macaristan ve Sırbistan ile Bulgaristan da imza atmayan ülkeler ortasında. Fakat Kurul, Bulgaristan’ın düzeneğe katılmaya niyetini tabir ettiğini açıkladı.
Mekanizmaya Avrupa Konseyi’ne üye olmayan ABD, Kanada ve Japonya da katıldı. Avrupa Birliği (AB) de sisteme iştirakini açıkladı. Böylelikle, Avrupa Kurulu sistemine katılan ülke sayısı 41’e yükselmiş oldu.
TÜRKİYE, KARARINA AİT AÇIKLAMA YAPMADI
14 Mayıs seçimleri nedeniyle İzlanda’daki dorukta Türkiye’yi Dışişleri Bakan Yardımcısı ve AB Lideri Büyükelçi Mehmet Kemal Bozay temsil etti. Türkiye, Avrupa Konseyi’nin kurduğu kayıt düzeneğine katılmama kararına ait rastgele bir açıklama yapmadı.
Türkiye, BM Güvenlik Kurulu dışında alınan yaptırım kararlarına ilkesel olarak katılmıyor. Bu tavrını İran ve Rusya için uzun müddettir devam ettiren Türkiye, Ukrayna savaşı sonrasında ABD ve Avrupa Birliği’nin yaptırımlarına katılmayacağını açıklamıştı.
TÜRKİYE, RUSYA’YA KARŞI ATILAN ADIMLARA DA KATILMIYOR
Bunun yanı sıra Türkiye, Avrupa Kurulu üzere kendisinin de üye olduğu milletlerarası kuruluşların Rusya’ya karşı attığı adımlara da katılmıyor. Rusya ile özel ilgisi olduğunu, bilhassa güç alanındaki bağımlılığını anımsatan Türkiye, hem Ukrayna hem de Rusya ile diyalog kurabilen nadir ülkeler ortasında olduğunu kaydediyor.
Türkiye, yaptırımlara uymasa da ABD ve AB yaptırımlarının kendisi üzerinden delinmesine müsaade etmediğini belirterek Batı’dan gelen tenkitlere karşılık veriyor. (BBC Türkçe)