ABD’nin Utah eyaletinde kendi oğlunun çocuğuna taşıyıcı annelik yapan 56 yaşındaki Nancy Hauck, torununu doğurdu. Embriyo transferinin akabinde gebe kalan Nancy Hauck, “Hannah” isimli sağlıklı bir kız çocuk dünyaya getirdi. Hannah’nın annesi Cambria Hauck, kayınvalidesi Nancy Hauck ile çocuğunu paylaştığı görüntüde, “O artık dünyada ve benim kalbim patlayabilir. O her tarafıyla mükemmel” ifadelerini kullandı.
Cambria’nın geçmişte hayati tehlike nedeniyle histerektomi geçirdiği ve Nancy’nin torununa taşıyıcı annelik yapmak için istekli olduğu belirtildi. Nancy, Today Parents’a yaptığı açıklamada, doğumun 9 saat sürdüğünü ve Hannah’nın 3.18 kilogram olarak dünyaya geldiğini söyledi.
DİYANET’E NAZARAN TAŞIYICI ANNELİK CAİZ DEĞİL
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Sözcüsü Prof. Dr. Ahmet Yaman, 2015 yılında mevzunun gündeme gelmesi sonrası yaptığı açıklamada, Din İşleri Yüksek Kurulu’nun, taşıyıcı annelik uygulamasını; dinin mahremiyet, evlilik, jenerasyonun ve şahsiyetin korunması, insanın saygınlığı ile ilgili bir kadro prensipleri ihlal etmesi sebebi ile caiz görmediğini bildirmişti.
Taşıyıcı annelik uygulamasında iki başka bayanın mahremiyeti ve avretinin ihlali olduğunu belirten Yaman, taşıyıcı anneliğin dinen caiz olmamasının bir diğer nedeninin ise, bireylerin ruh ve vücut sıhhatinin korunması prensibi olduğuna dikkati çekmişti:
“Böyle bir uygulamada hem iki bayan hem de doğan çocuğun birçok açıdan ruhi travmaya maruz kalacağı, hasebiyle ruh ve vücut sıhhatlerinin bozulacağı, yalnızca bir ihtimal değil birebir vakitte yaşanan örnekler hasebiyle somut olarak da izlenen bir sonuçtur. Annelik hissiyle çocuk üzerinde sahiplik ve öncelik tezinde bulunmak, olayın failleri olan iki bayanı; iki anne ortasında kalarak kime anne diyeceğini bilememek ve hasebiyle ruhsal bölünmüşlük yaşayıp vicdani sorumluluk baskısı altında kalmak, çocuğu derinden yaralayacaktır.”
İnsanın saygın bir varlık olduğunu vurgulayan Yaman, şöyle devam etmişti:
“İnsan saygın bir varlıktır. Yalnızca dünyevi hazlar yahut ferdî tatmin gerekçesiyle bu saygınlığı zedelenemez. Tıpkı münasebetlerle tıbbi uygulamaların materyali ve konusu yapılamaz. Taşıyıcı annelik konusu direkt zina fiili sayılacağı manasında değerlendirilmemelidir. Burada kastedilen şey, taşıyıcı annelik uygulamasının, nikahsız birliktelik yoluyla çocuk sahibi olmaya benzemesidir. Zira burada döllenmiş yumurta, yabancı bir bayana nakledilmekte ve doğumu bu yabancı bayan gerçekleştirmektedir. Nesep güvenliğini son derece önemseyen İslam dininin nikahsız beraberlikleri ve bu beraberlikten çocuk sahibi olmayı asla benimsemediği ise bilinen bir konudur.”
TAŞIYICI ANNELİK TÜRKİYE’DE YASAL MI?
Taşıyıcı annelik Türkiye’de yasal değil. Zira Türk Hukuku’nda doğurulan çocuğun soyu katiyetle doğumu yapan bayana bağlıdır. Yani türel çerçevede durum ne olursa olsun bir çocuğun annesi onu doğuran kişidir. Bu durum Türk Uygar Kanunu’nda da işlenmiştir. Bu nedenle diğer birinin doğan çocuk üzerinde hak argüman etme bahtı yoktur. Mevzuyla ilgili inceleyebileceğimiz başka hukuksal metin ise, Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği. Bu yönetmelikte bulunan 18. hususun 4. kısmında şu açıklama yer alır:
“Kendilerine ÜYTE (üremeye yardımcı tedavi) uygulanacak eşlerden alınan yumurta ve spermler ile bunlardan elde edilen embriyoların bu yönetmelikle belirlenen asıllar dışında her ne amaçla olursa olsun bulundurulması, kullanılması, nakledilmesi ve satılması yasaktır. Bu yasağa uymadığı tespit edilen merkezlerin faaliyetleri ile merkez dışında tıpkı faaliyetlerde bulunan yerlerin faaliyeti valilikçe derhal durdurulur.”
Yine birebir unsurun 5. kısmında ise şu tabirler var:
“ÜYTE uygulanacak eşlere yalnızca kendilerine ilişkin üreme hücreleri uygulanır. Rastgele bir biçimde donör kullanılması, donör kullanılarak embriyo elde edilmesi, adaylardan alınan yumurta ve spermler ile elde edilen embriyoların öbür adaylarda, aday olmayanlardan alınanlar da adaylarda kullanılması ve uygulanması yasaktır. Bu yasaklara ters olarak elde edilen gebeliklerin rastgele bir evrede tespit edilmesi durumunda, merkez süresiz kapatılarak bu süreci yapan bireylerin sertifikaları iptal edilir ve ilgili tüm çalışanların da süresiz olarak ÜYTE merkezlerinde çalışmalarına müsaade verilmez.”
TAŞIYICI ANNELİK HANGİ ÜLKELERDE YASAL?
Ukrayna, Rusya, Gürcistan, Girit, Belçika, ABD, Brezilya, Kıbrıs ve Güney Afrika’da yasal. İngiltere’de ise, sadece İngiliz vatandaşlarına uygulanıyor.